Povodom obilježavanja Svjetskog dana urbanizma rektor Univerziteta Crne Gore prof. dr. Danilo Nikolić otvorio je  međunarodnu izložbu studentskih radova iz oblasti urbanističkog planiranja i projektovanja. Izložbu je organizovao Arhitektonski fakultet Univerziteta Crne Gore u saradnji sa arhitektonskim fakultetima u Zagrebu, Beogradu, Ljubljani, Poznanju, Vilniusu i Stokholmu, i uz partnerstvo UNDP-a.

"Veliko mi je zadovoljstvo što danas otvaram izložbu radova studenata Arhitektonskog fakulteta Univerziteta Crne Gore i partnerskih fakulteta širom Evrope, povodom Svjetskog dana urbanizma", izjavio je rektor Nikolić na početku svog obraćanja.

Nikolić je naveo da "Savremena prostorna kompleksnost, sve izraženija pitanja urbanog rasta i ekološke održivosti, odnos prema prostornim resursima i unapređenju istih, otpornost na klimatske promjene, tehničko-tehnološki razvoj i digitalna revolucija sa imperativom „pametnih gradova“, izazovi na relaciji između globalnih zahtjeva i lokalnih mogućnosti, ukazuju na potrebu za kontinuiranim osnaživanjem uloge visokog obrazovanja u generisanju održivih modela djelovanja u različitim naučnim disciplinama i preispitivanju konvencionalnih metodologija učenja u obrazovnim praksama, posebno u oblasti urbanizma, arhitekture i prostornog planiranja. Primjena viših oblika edukacije i istraživanja u arhitekturi i urbanizmu, evolucija od interdisciplinarnog ka transdiciplinarnom pristupu; odnosno promovisanje kolaborativnog znanja, prakse, istraživanja i inovacija, može se doprinijeti pronalaženju odgovora na složene urbane zahtjeve gradova 21. vijeka".

Stokholmskom deklaracijom o životnoj sredini Ujedinjenih nacija iz 1972, na kojoj je uveden pojam „prava na životnu sredinu“, eksplicitno je naglašena konekcija između čovjekove sredine i visokog obrazovanja. Promovišući važnost društvenog interesa i brige o životnoj sredini  ukazano je na obavezujuću i suštinsku ulogu univerziteta u razvoju odgovornog ponašanja pojedinca i zajednice, u zaštiti i unapređenju životnog okruženja, konstatovao je Nikolić.

"Urbanističko planiranje i arhitektonska praksa stvaraju prostorne ambijente, koji odražavaju ekonomsku funkcionalnost, ali i društveni razvoj i kulturni identitet sredine. Savremeni način tretiranja međuzavisnosti čovjeka, objekta i okruženja, fleksibilne i adaptivne ahritektonsko-urbanističke strategije, kao i transdisciplinarni naučni pristup i saznanja,  stvaraju novu urbanu estetiku koja ispunjava zahtjeve tehnološke, socijalne i ekološke održivosti", rekao je Nikolić.

Univerzitet Crne Gore  dominantno je orijentisan na regeneraciju prostornih resursa univerzitetskih jedinica i revitalizaciju zelenih površina u okviru univerzitetskog kampusa. Samo u zadnjih godinu dana, u kampusu tehničkih fakulteta, posadili smo 140 novih sadnica, povodom obilježavanja 140 godina od priznanja Crne Gore na Berlinskom kongresu, rektori državnih univerziteta Jugoistočne Evrope i Zapadnog Balkana posadili su 25 sadnica maslina, povodom obilježavanja 45 godina od osnivanja Univerziteta Crne Gore i bez formalnog povoda smo formirali potpuno novu zelenu površinu od 4.000 kvadratnih metara, što predstavlja jedni park u urbanom jezgru Podgorice, izgrađen nakon obnove samostalnosti. "Oplemenjivanjem prostornih struktura i urbane fizionomije, Univerzitet Crne Gore nastoji promovisati društveno odgovorno ponašanje, ojačati ekološku svijest studentske i građanske populacije i investirati u održivu budućnost i razvoj naše Crne Gore", naglasio je Nikolić.

Uz riječi: "Ovom prilikom još jednom želim da vam u svoje ime i u ime Univerziteta Crne Gore čestitam Svjetski dan urbanizma i da vas pozovem da se prepustite ugođaju vizuelne ekspresije ovih mladih stvaralaca, rektor je svečano otvorio izložbu.

Čestitku povodom obilježavanja Svjetskog dana urbanizma, uputio je i predsjednik Upravnog odbora Univerziteta Crne Gore,  prof. dr Duško Bjelica, koji zbog službenog odsustva iz zemlje, nije bio u mogućnosti da prisustvuje  otvaranju izložbe.

Dekan Arhitektonskog fakulteta Univerziteta Crne Gore, prof. dr Svetislav G. Popović, u svom obraćanju, istakao je značaj osnivanje Svjetskog dana urbanizma, koji je inicirao Carlos Maria della Paollera, profesor sa Univerziteta u Buenos Airesu, 1949.godine.

Dekan Popović je konstatovao da se "urbanizacijom određenih sredina stvaraju  uslovi za ekonomski rast, jer gradovi su epicentar ekonomije, tržišta i kulturnog identiteta bilo koje zemlje. Gradovi stvaraju bogatstvo i poboljšavaju životni standard, istovremeno pružajući gustinu, interakciju i mreže, koje nas čine kreativnijim i produktivnijim". Dekan Popović je istakao i da "Nova kultura upravljanja prostorom nas opominje da moramo uticati na razvoj kritičnog nivoa znanja koji će preokrenuti trendove degradacije prostora. Potrebno je neposredno podizati i oplemenjivati nivo nacionalne svijesti o značaju i uređenju prostora, jer prostor je imperativ razvoja crnogorske države".

Popović je naglasio da je "Clj  izložbe da ukaže na refleksivnu ulogu akademske institucije i njen društveni značaj u podizanju svijesti i osposobljavanju za djelovanje u kompleksnom okruženju novih izazova sa kojima se suočavaju naselja i gradovi". 

Na studijskom programu Arhitektura do sada zvanje magistra nauka iz oblasti urbanizam steklo sedam kolega i koleginica  i  181 specijalista smjera  za urbanizam, naveo je Popović.

Doc. dr Svetlana Perović, iz pozicije organizatorke izložbe, istakla je zadovoljstvo što će poruka biti poslata iz vodeće crnogorske akademske institucije, i to upravo iz ulaznog hola, a ne iz nekog "udobnijeg prostora", jer "ulazni hol je  mjesto  susreta „spoljašnjeg i unutrašnjeg svijeta“, oblik javnog prostora, što je u korelaciji sa  intelektualnom istorijom urbanog razvoja, koja  je eksplicitna - javni prostori su ozvaničena mjesta interakcije sa snagom refleksivnosti kolektivne kulture".

U kontekstu složenost problema sa kojima se suočavaju urbani prostori 21.vijeka, Perović je ukazala na potrebu  za novim konceptima i politikama  regeneracije gradova, osvrnuvši se na nekoliko značajnih  imena iz domena urbane teorije i prakse. Perović je navela da su o potrebi za za novom urbanom politikom, ukazali brojni istraživači,  među kojima se  ističu francuski filozof i sociolog Anri Lefevr, naglašavajući tretman prostora kao "društvenog proizvoda" i neophodnosti uvođenja koncepta „Pravo na grad“, zatim postmoderni geograf i urbanista Edvard Sodža u istraživanjima prostorne teorije, kao i britanski profesor arhitekture i urbane morfologije Bill Hilier, koji "traga" za „novom naukom o prostoru“, za gradove 21. vijeka. Perović je konstatovala da u aktuelnom vremenu informacione dominacije i umrežavanja i istovremeno krize komunikacije, španski sociolog Manuel Kastels ističe da je na "snazi paradoks 21.vijeka, kada možemo da živimo u gradovima bez prostorno utemeljnih sistema kulturološke komunikacije, koju prati funkcionalna, socijalna, simbolička dezintegracija i zato je potrebna nova urbana teorija, koja će redefinisati tradicionalne obrasce urbane kulture“.   Istovremeno određeni autori ukazuju i na to da je kosmopolitsko doba konzumerizma neophodno preusmjeriti na  „društveno i ekološki produktivan put“, istakla je Perović. 

"Izvjesno je da dominantnu ulogu u rješavanju kompleksnih urbanih problema treba da preuzme integrisano znanje, kolaborativni participativni procesi urbanog planiranja i arhitektonskog projektovanja. Na to ukazuje Britanski arhitekta, bivši dekan arhitekture Univerziteta u Vestminsteru i profesor na univerzitetu u Šefildu, Džeremi Til, u svojim istraživanjima  i djelima „arhitektura i participacija „ odnosno „Pregovori nade“, gdje naglašava ograničene domete standardne arhitektonske i urbanističke prakse koje moraju da se "odreknu kontrole" ukoliko  arhitektura ima tendenciju da postane  „sredstvo za preispitivanje prostorne i društvene budućnosti“, zaključila je Perović. 

https://www.pobjeda.me/clanak/urbanizacijom-se-stvaraju-uslovi-za-ekonomski-rast

https://www.cdm.me/kultura/otvorena-izlozba-na-arhitektonskom-fakultetu/