Osnovne informacije - Arhitektonski fakultet

ISTORIJAT

Akademski studijski program arhitektura otvoren je prvi put 2002.godine kao Odsjek za arhitekturu na Građevinskom fakultetu u Podgorici Univerziteta Crne Gore.

Od septembra 2006. godine akademski studijski program arhitektura prerastao je u Arhitektonski fakultet u Podgorici, kao samostalna jedinica Univerziteta Crne Gore.

Jedna od specifičnosti Fakulteta je što arhitektura pripada grupi od pet posebno regulisanih profesija u Evropskoj Uniji, zajedno sa medicinom, veterinom, farmacijom i stomatologijom.

Druga specifičnost Fakulteta, što je studij arhitekture, još od 2002. godine, u startu savremeno koncipiran i usklađen sa Bolonjskom deklaracijom.

Cilj Fakulteta je, u skladu sa preporukama Bolonjske deklaracije, da se razvija u savremenu prepoznatljivu regionalnu školu arhitekture.

 Vrlo je važna misija visokoobrazovnog kadra fakulteta u oblasti arhitekture i urbanizma Crne Gore, za razvoj i dostizanje kritičkog nivoa znanja stručne i šire javnosti koji će zaustaviti nepovoljne trendove degradacije prostora Republike i preokrenuti ih u proces afirmacije značaja i zaštite nacionalnih dobara i podizanja kvaliteta prostora. Arhitektonski fakultet u Podgorici Univerziteta Crne Gore obrazuje  arhitektonsku elitu, koja će na temelju najkvalitetnijih svjetskih znanja iz ove oblasti i njihove praktične primjene na izradi i sprovođenju planova i projekata u prostoru, izvršiti kvalitetno valorizovanje prostora sa ciljem održivog razvoja u odnosu zaštićenog graditeljskog i prirodnog nasljeđa sa antropogenim uticajem izmijenjenog – izgrađenog prostora.

 Studijski program

Na Arhitektonskom fakultetu u Podgorici akademski studij arhitekture organizuje se kao osnovni studijski program u trajanju od 3+1 + 1, za  4 godine – 8 semestara – 240 ECTS kredita, kojim se stiče diploma specijalista u arhitekturi. Jednogodišnji postdiplomski magistarski studij – 2 semestra – 60 ECTS kredita, kao i trogodišnji doktorski studij – 6 semestara 180 ECTS kredita koji je u pripremi,

Studijski program arhitektura na Fakultetu ima kvalitetan nastavni plan i program jednogodišnjih specijalističkih  studija na dva smjera – projektantski i urbanistički, na koji se studenti opredjeljuju u četvrtoj godini studija. Sadržaj nastave određen je jasnim nastavnim planom u kome se stiču znanja i vještine iz oblasti fundametalnih nauka, inženjerskih nauka, umjetnička znanja, znanja iz oblasti istorije arhitekture i umjetnosti i znanja i vještine iz oblasti arhitektonskog i urbanističkog planiranja i projektovanja. Time se njeguje i spaja umjetnička, teoretska, projektantsko – dizajnerska i urbanistička djelatnost. Sadržina nastave koncipirana je na osnovu potreba za ovakvim stručnjacima i savremenim potrebama u obrazovanju visokoobrazovanih kadrova arhitektonske i urbanističke struke.

 Nastava na Fakultetu se izvodi na način da se studenti, od početka školovanja, angažuju pored zajedničkog i na individualni rad u studiju, koji se organizuje u vidu sinteznih radova, uz neposredan mentorski rad profesora i saradnika.

 Studio je učioničko – radni prostor koji je opremljen za individualni rad studenata uz mentorstvo profesora i saradnika koji svoj rad na nastavi obavljaju u studiju zajedno sa studentima. Student od prve godine studija dobija svoje mjesto u studiju i zadržava ga do završetka studija. U studiju se obavlja nastava i vježbe iz svih predmeta, vježbe i istraživanja iz izbornih predmeta i rad na završnom – diplomskom radu.

Studio vodi profesor koji je i šef studija i kojeg imenuje dekan fakulteta. On se brine o svim procesima koji se odvijaju u studiju i direktno je zadužen za uspješan rad u studiju. Rad u studiju se preciznije definiše posebnim pravilnikom.

 Ispiti i ocjenjivanja

Praćenje rada i ocjenjivanje studenata jasno je definisano Pravilima studiranja na osnovnim studijama na Univerzitetu Crne Gore.

Pravila određuju da se rad i znanje studenata prati i ocjenjuje kontinuirano u toku semestra i na završnom ispitu. Student stiče poene za svaki oblik provjere znanja, a u strukturi poena najmanje polovinu predstavlja rezultat provjere u toku semestra. Ocjenjivanje se obavlja prema objektivnim, unaprijed definisanim pravilima i kriterijumima za svaki predmet posebno.

Nakon završetka nastave i završnog ispita nastavnik – profesor određuje ukupan broj osvojenih poena i formira konačnu ocjenu za svakog studenta. Ukupan broj osvojenih poena i završnu ocjenu nastavnik unosi u zajednički spisak studenata i dostavlja prodekanu za nastavu fakulteta.

Ocjene verifikuje Vijeće fakulteta i potom se unose u evidencioni elektronski karton studenta.

 Nastavni kadar

U sprovođenju odgovorne i ambiciozne misije Fakulteta i u realizaciji studijskog programa, učestvuje 10 profesora, 2 honorarno angažovana profesora i 10 saradnika u nastavi .

Jedan broj profesora i saradnika, za određene predmete – kurseve, se angažuje sa drugih fakulteta Univerziteta Crne Gore, prvenstveno sa Građevinskog fakulteta, zatim Prirodno – matematičkog fakulteta, Mašinskog fakulteta, Elektrotehničkog fakulteta i Filozofskog fakulteta.

Dugoročan plan Fakulteta je da povećava broj akademskog osoblja iz proizvedenih sopstvenih mladih kadrova.

 Administrativni kadar

Fakultet trenutno radi sa minimalnim brojem administrativnog osoblja: sekretar fakulteta, računovođa, poslovni sekretar u kabinetu dekana, rukovodilac  studentske službe, referent studentske službe, bibliotekar i domar – portir.

Administrativnom službom Fakulteta rukovodi dekan fakulteta.

Poslove praćenja, organizacije i realizacije nastave vodi prodekan za nastavu, poslovima finansija rukovodi prodekan za finansije a poslovima međunarodne saradnje i aktivnosti prodekan za međunarodnu saradnju.

 Resursi fakulteta

Arhitektonski fakultet u Podgorici posjeduje sopstvenu novu zgradu, koja je trenutno izgrađena u prvoj fazi, samo četvrtina zgrade od planirane, čiji je projekat uradio sam fakultet. Izgradnja preostale tri cjeline objekta se očekuje uskoro čime će se steći optimalni uslovi za funkcionisanje ovog fakulteta.

Trenutno jedan dio nastave odvija se u prostorijama koje fakultet posjeduje u glavnoj zgradi Tehničkih fakulteta u neposrednoj blizini, udaljenoj nepunih stotinu metara.

 Fakultet trenutno posjeduje 8 opremljenih učionica – studija za nastavu , 1 učionicu – atelje za slobodno crtanje, 10 kabineta za profesore i saradnike, projektantski biro, biblioteku sa čitaonicom, studentsku službu, kafe kuhinju, prostoriju za domara i sanitarne prostorije.

U nastavi se koriste svi savremeni uređaji i oprema koje fakultet posjeduje u dovoljnom broju.

 Informacioni sistem

Arhitektonski fakultet u Podgorici povezan je centralnim informacionim sistemom Univerziteta Crne Gore sa akademskom e – mail mrežom i bežičnom internet mrežom. Ovim putem je povećana dostupnost mnogobrojnim bazama podataka potrebnim za istraživanje i međunarodnu saradnju.

Studenti koriste bežičnu (wailres) internet mrežu.

 Upis u prvu godinu studija

Upis u prvu godinu studija na Arhitektonskom fakultetu u Podgorici, jasno je definisan Pravilnikom o uslovima, kriterijumima i postupku upisa u prvu godinu studija na Univerzitetu Crne Gore.

Upis studenata u prvu godinu studija vrši se na osnovu javnog konkursa Univerziteta za sve studijske programe.

 Akreditacioni status

Uvođenjem Bolonjskog sistema studiranja na Univerzitetu Crne Gore 2004. godine, svi studijski programi, pa i arhitektura su dobili početnu akreditaciju na 3 godine, od strane međunarodne komisije za evaluaciju, 2016. godine, izvršena je rekonstrukcija studijskog programa i urađena je nova međunarodna evaluacija i reakreditacija svih studijskih programa na Univerzitetu Crne Gore, kojom je Arhitektonski fakultet u Podgorici dobio akreditaciju na 5 godina i u izvještaju Komisije Fakultet je ocijenjen visokom ocjenom sa uvaženim statusom.

VIZIJA I CILJEVI

Ciljevi

Cilj konstituisanja ove institucije je obrazovanje ( edukacija ) visokostručnog kadra na temelju najkvalitetnijih znanja iz oblasti teorije i prakse u svijetu i njenih primjena na izradi i realizaciji planova i projekata u PROSTORU ,  kao osnovni uslov za kvalitetno valorizovanje, programiranje , gazdovanje i zaštitu naslijeđenog prirodnog i izgrađenog PROSTORA .

Ovako zamišljena škola formira međunarodno priznate stručnjake za sve oblasti stvaralaštva u domenu urbanizma , arhitekture, građenja i dizajna, a to podrazumijeva sposobnost kreiranja upotrebnih predmeta, arhitektonskih oblika svih kategporija , urbanih i slobodnih prostora na različitim nivoima.  Takvi kadrovi danas u razvijenom svijetu predstavljaju stožere ukupnog kulturnog i tehnološkog razvoja .

Za školu ovakvog profila pokazali su interes  i spremnost da pruže podršku neki prestižni ervropski fakulteti kao što su :

• WZDZIAL ARCHITECTURY – POLITEHNIKA POZNANSKSA, POZNAN
• UNIVERSITY OF ROME LA SAPIENZA ROMA, ITALY
• ARHITEKTONSKI FAKULTET SVEUČILIŠTA U ZAGREBU
• FTU-RIGA TEHNICAL UNIVERSITY , FACULTY OF ARCHITECTURE AND URBAN PLANING , LATVIA
• UNIVERZITETA U LJUBLJANI – FAKULTETA ZA ARHITEKTURU U LJUBLJANI , SLOVENIA

Ovakvom saradnjom postigla bi se velika fleksibilnost fakulteta u Crnoj Gori, kao i aktuelno uključivanje u svjetska saznanja iz oblasti planiranja i arhitekture , što podrazumijev aadaptaciju programa prema stvarnim potrebama vremena, a to je suština organizacije svih modernih škola.

Neposredni ciljevi Arhitektonskog fakulteta

Nivo kulture jednog naroda jasno se oslikava u njegovom odnosu prema nacionalnom prostoru .

         Prostor Crne Gore  svojim prirodnim lepotama i bogatsvom predstavlja značajan resurs koji se mora exploatisati razumno i domaćinski . To podrazumijeva i visoko stručno planiranje i oblikovanje izbrađenih prostora na svim nivoima .

         U tom smislu dva su dominantna smjera ponašanja koji zaslužuju promišljenost najvišeg stepena:

• Intervencije u slobodnom prostoru koji je  raznovrsan kako u pogledu klime

tako i moriologije tla, te  ne podnosi stereotipe (zone: mediteranska, kontinentalna i

planinska)

• Aktivnosti u okviru urbanih centara koje podrazumevaju očuvanje istorijskih

vrednosti kao i kontinuitet u sopstvenom razvoju (Kotor, Bar, Ulcinj, Cetinje,

Podgorica,  Rijeka Crnojevica)

Kulturološki i istorijski sediment na  prostorima Crne  Gore vodi poreklo od kulture Rimskog - carstva : Zapadnog istočnog sa jedne strane, kao i spontanog autohtonog narodnog stvaralaštva slovenskog porijekla. Specifičnost uslova pod kojima se razvijao i izgrađivao duh, na  ovom području nasao je odjeka u narodnom moralu, književnosti, melosu, slikarstvu, kostimu, rukotvorinama, narodnoj arhitekturi.

Savremena zbivanja i moderno vrijeme koje se poziva u cijelom svetu  na povratak kulturnim korenima i specifičnostima  i napuštanje internacionalnog stila u umetnostima, upucuje na  izgradnju autentičnih i prepoznatljivih stilova i umetničke lingvistike koja univerzalne istine saopštava izrazom tla (Njegos, Lubarda). U arhitekturi taj pravac već godinama ostvaruju nordijske zemJje u Evropi: Danska,Finska, naš  susjed ItaJija, Engleska a  naročito Japan  dostizući istovremeno i najviši nivo arhitektonskih vrednosti i originalnost izraza.

U tom smislu baziraju se na  bogatstvu uticaja posejanih na  ovom tlu i specifičnostima uticajnih faktora tJa, klime, tradicije narodnog duha, postoje ozbiljni preduslovi da se  izgradi visok nivo arhitektonskog stila oslobođen uticaja trećerazrednog shvatanja savremenosti i pogubnog zagađivanja velikih i značajnih prostora oblicima neprimerene fizionomije.

Ocenjuje se da je  nužno djelovanje svih institucija, kadrova i aktivnosti Fakulteta na  podizanje svijesti o  značaju i vidovima obIikovanja prostora kroz raznovrsne medije - od redovnih školskih pa naučno-istraživačkih  i masmedijskih - kako bi  se što prije  razvio kritični nivo znanja koji će preokrenuti razorne trendove degradacije prostora RepubIike i procese afirmacije, zastite i podizanje kvaliteta prostora. Nova kultura gazdovanja prostorom je imperativ  razvoja crnogorske države koja je prva u Svijetu našla snage da na visokom intelektualnom  nivou osmisli svoj budući razvoj , te je sada neophodno da obezbijedi potrebnu podršku tom koncepu, pored ostalog i osnivanjem vrhunske arhitektonske škole koja će stalno i sigurno buditi, oplemenjivati i razvijati svijest o prostoru kao osnovnm razvojnom potencijalu i koja će neposredno podizati nivo te neophodne nacionalne svijesti o  znacaju i uredenju prostora

VIZIJA OBRAZOVANJA ARHITEKATA PREMA EVROPSKIM STANDARDIMA

 Evropski Dekret od 10/06/1985. Godine naavodi da školovanje kojim se stiču znanja diplomiranog inženjera arhitekture treba da bude na Univerzitetskom nivou i da treba posvetiti podjednako pažnju teoretskim i praktičnim aspektima obrazovanja. Evropsko zakonodavstvo izričito zahtijeva da svako arhitektonsko obrazovanje mora da obezbijedi usvajanje sledećih znanja :

1. Sposobnost stvaranja arhitektonskih projekata koji zadovoljavaju i estetske  i tehničke

zahtjeve.

2. Odgovarajuća znanja iz istorije i teorije arhitekture, kao i srodnih umjetnosti, tehnologije

društvenih nauka .

3. Poznavanje lijepih umjetnosti, kao uticajnog faktora koji određuje kvalitet arhitektonskih

dijela.

4. Odgovarajuće poznavanje urbanističkog projektovanja i planiranja, kao i vještina koje

su obuhvaćene procesom planiranja.

5. Shvatanje odnosa između Ijudi, građevina i njihovog okruženja, i shvatanje potrebe da

se građevine i prostor među njima usaglase sa ljudskim mjerama i potrebama .

6. Shvatanje arihitektonske profesije i uloge arhitekata u Ijudskom društvu, posebno kod

Pripremanja  izvještaja u kojima se uzimaju  u obzir socijalni faktori.

7. Shvatanje metoda istraživanja i pripreme izvještaja kod arhitektonskih  projekata .
8. Shvatanje projektovanja konstruktivnog sistema, kao i inženjerskih i konstrukcionih

Problema vezanih za građevinske  projekte.

9. Odgovarajuća znanja o problemima građevinske fizike (materijalizacija), tehnologije i

načina funkcionisanja građevine, da bi  se u unutrašnjem prostoru zgrade obezbijedili uslovi

udobnosti i zaštite od klimatskih uslova.

10. Potrebna vještina projektovanja koja može da izađe u susret zahtjevima korisnika u okviru ograničenja nametnutih finansijskim faktorima i građevinskim prostorima
11. Odgovarajuće poznavanje građevinske industrije , organizacija, propisa i postupaka koji su sastavni dio pretvaranja projektantskih zamisli u građevine ugrađivanje planova u planove višeg reda .